Μύρτα και Νίκος Καλαμποκάς

Στις ορεινές πλαγιές του Πλωμαρίου, στο νοτιοανατολικό τμήμα της Λέσβου, δεσπόζουν εδώ και πάνω από πέντε αιώνες, οι ελαιώνες της οικογένειας Καλαμποκά.

Η Μύρτα και ο Νίκος Καλαμποκάς, είναι η ψυχή του εγχειρήματος, συνεπικουρούμενοι πάντα από τα τέσσερα παιδιά τους, την Κωνσταντίνα, την Μαρία, την Ειρήνη (εξ ‘ου και το όνομα του προϊόντος  που προήλθε από τη μητέρα της Μύρτας) και τον Παναγιώτη. Γνωρίστηκαν στο νησί στις αρχές της δεκαετίας του ’80, όταν ο Νίκος πήγε ως φοιτητής στην Ακαδημία της Μυτιλήνης. Αν και πρόκειται για δύο ξεχωριστούς ανθρώπους, με ιδιαίτερα γνωρίσματα και αρετές ο καθένας, ωστόσο είναι η μεταξύ τους σχέση που μαγνητίζει τον συνομιλητή τους, είναι η ευγένεια, ο σεβασμός και η συντροφικότητα που αποπνέουν ο ένας για τον άλλον, που δίνουν πνοή και προοπτική στο εγχείρημα τους.

Για να ξετυλίξουμε το κουβάρι μιας πορείας 24 χρόνων, διασχίσαμε τη διαδρομή από το γραφικό χωριό του Πλωμαρίου με τις πολύχρομες νεοκλασικές κατοικίες έως τις ημιορεινές πλαγιές και βρεθήκαμε στις σύγχρονες εγκαταστάσεις της επιχείρησης ανάμεσα στους απέραντους ελαιώνες, που περιλαμβάνουν το ελαιοτριβείο, το τυποποιητήριο και τον χώρο αποθήκευσης.

Εκπαιδευτικοί και οι δύο στο επάγγελμα, ξεκίνησαν από την ανάγκη να αξιοποιήσουν την κληρονομία που παρέλαβαν από τους γονείς τους, ώστε και οι ίδιοι με τη σειρά τους, να αφήσουν κάτι ως παρακαταθήκη στα παιδιά τους. Αρχικά η καλλιέργεια και η διάθεση του προϊόντος σε χύμα μορφή ήταν ασύμφορη. Αποφάσισαν λοιπόν το 1996 να στραφούν στη βιολογική καλλιέργεια ώστε να ικανοποιήσουν την ανάγκη για υγιεινή διατροφή που συνεχώς κέρδιζε έδαφος καθώς και την ανάγκη για διαφοροποίηση σε σχέση με τον ανταγωνισμό.

Το 2008, με την πιστοποίηση ΔΗΩ για την παραγωγή βιολογικών προϊόντων, δημιουργήθηκε το Eirini Plomariou, με σήμα κατατεθέν το γλυπτό έργο της Ρόζας Ηλιού, που απεικονίζει ένα χέρι κρατώντας ένα κλαδί ελιάς. Την ίδια χρονιά, η συμμετοχή τους σε έναν εγχώριο διαγωνισμό τους χάρισε το χρυσό βραβείο γεύσης, κάτι το οποίο τους παρακίνησε να αναλύσουν το αρωματικό προφίλ του ελαιολάδου. Η ανάλυση του δείγματος που έστειλαν στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης ανέδειξε μια παλέτα αρωμάτων, όπως άγριο χόρτο, πικραμύγδαλο, άγρια αγκινάρα, δεντρολίβανο, φασκόμηλο και θρούμπι. Γυρίζοντας στους ελαιώνες συνειδητοποίησαν ότι όλα αυτά τα φυτά και βότανα συνυπάρχουν με τα ελαιόδεντρα και καθώς η επικονίαση πραγματοποιείται με τον αέρα, τα αιθέρια έλαια των διάφορων αυτών φυτών περνάνε στην ελιά και τον καρπό της.

Σήμερα η οικογένεια καλλιεργεί περισσότερα από 20.000 ελαιόδεντρα σε μία ορεινή ηφαιστειογενή έκταση.

«Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι η κολοβή είναι μια γηγενής ποικιλία που ανθεί και καλλιεργείται στον ίδιο τόπο εδώ και πολλούς αιώνες»

Η επιλογή της βιολογικής καλλιέργειας ακολουθεί αυστηρές πρακτικές, οι οποίες περιλαμβάνουν την επαναχρησιμοποίηση των υπολειμμάτων από τα κλαδέματα για λίπανση του ελαιώνα, ενώ το PH του εδάφους εμπλουτίζεται από τη φύτευση ψυχανθών φυτών (βίκος, κουκιά) τα οποία αποδεσμεύουν άζωτο μέχρι την περίοδο της ανθοφορίας τους. Πριν ο ανθός τους γίνει καρπός, κόβονται με το θαμνοκοπτικό  και τα υπολείμματα επαναχρησιμοποιούνται ως χλωρή λίπανση στο έδαφος του ελαιώνα. Για τον καθαρισμό των κτημάτων ευθύνονται 5 άλογα, τα οποία κινούνται ελεύθερα στους ελαιώνες καθαρίζοντας τα ξερά χόρτα και λιπαίνοντας ενώ ταυτόχρονα προστατεύουν τις εκτάσεις από φωτιές. Την περίοδο καθαρισμού των κτημάτων οι κορμοί των δέντρων ασβεστώνονται για την προστασία από μύκητες. Η διαδικασία ελαιοποίησης η οποία πραγματοποιείται στο διφασικό ελαιοτριβείο της οικογένειας, δυναμικότητας 5 τόνων, γεγονός που εξασφαλίζει την άμεση ελαιοποίηση του καρπού, ακολουθεί τις αυστηρότερες προδιαγραφές ώστε ο χυμός που προκύπτει να διατηρεί σε βάθος χρόνου όλα τα ευεργετικά χαρακτηριστικά μεταξύ των οποίων και τις πολύτιμες φαινόλες.

Το ελαιοτριβείο διαθέτει πιστοποίηση ISO 22000/2015 ενώ το προϊόν φέρει την σφραγίδα της AGROCERT με την ένδειξη Π.Γ.Ε (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη) και της VEGAN για την πιστοποίηση φυτικού προϊόντος. Αξίζει να αναφερθεί ότι λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε φαινόλες, το ελαιόλαδο φέρει τον ισχυρισμό υγείας από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Η επιλογή του αφιλτράριστου είναι απόλυτα συνειδητή καθώς αφενός ενέχει την έννοια της αυθεντικότητας και αφετέρου διατηρεί αρώματα και φαινόλες τα οποία σε ένα μικρό ποσοστό συγκρατούνται κατά τη διαδικασία του φιλτραρίσματος. Εφαρμόζεται η φυσική μετάγγιση του ελαιολάδου σε ανοξείδωτες δεξαμενές, ενώ ακολουθεί η τυποποίηση και αποθήκευση του τελικού προϊόντος στις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις της οικογένειας σε ενδεδειγμένες συνθήκες θερμοκρασίας και φωτός.

Έχοντας ως στόχο τη διάδοση των γνώσεων τους και τη μύηση των κάθε λογής επισκεπτών στον μαγικό κόσμο του ελαιολάδου, η Μύρτα και ο Νίκος Καλαμποκάς διοργανώνουν ξεναγήσεις στον ελαιώνα και σε όλες τις εγκαταστάσεις σε μαθητές σχολείων και τουρίστες του νησιού, όπου μετά την περιήγηση ακολουθεί η γευσιγνωσία του ελαιολάδου προσαρμοσμένη σε κάθε ηλικία, καθώς και τα γευστικά παντρέματα τα οποία επιμελείται εξ΄ ολοκλήρου η Μύρτα.